دستورالعمل اجرايي حمایت از توسعه صادرات نرم‌افزار کشور(6/11/1394)

 وزارت صنعت، معدن و تجارت بنا به پيشنهاد سازمان توسعه تجارت ایران و به استناد ماده 5 آئین‌نامه اجرایی توسعه و گسترش کاربردی فناوری اطلاعات و ارتباطات مصوب هیئت‌وزیران در تاریخ 6/11/1394 و نیز سند رسمی بسته حمایت از توسعه صادرات غیرنفتی سال 1395 ابلاغ‌شده به سازمان توسعه تجارت به‌عنوان مجری، این دستورالعمل را به شرح زير تصويب و براي اجرا ابلاغ كرد:

 

 

“دستورالعمل اجرايي حمايت از صادرات نرم‌افزار “

 هدف و كاربرد

• هدف این دستورالعمل اجرايي حمایت از رساندن سهم صادرات صنعت فناوري اطلاعات با محوریت محصولات و خدمات نرم‌افزار در توليد ناخالص داخلي به حداقل یک‌دهم درصد (%1/0) تا پایان برنامه ششم و حمایت از ارتقاء رتبه دانش‌بنیانی کشور در منطقه مطابق اهداف مندرج در سند چشم‌انداز و از طریق توسعه زیرساخت­های اقتصاد دانش‌بنیان با رهایی از اتکای صرف به بازار مصرف داخلی و همچنین توسعه شبکه صادرات دانش‌بنیان و غیرنفتی با رعایت موازین شرعی و امنیتی و در راستای برنامه­های راهبری و مدیریت اقتصاد مقاومتی در حوزه مذکور است.

تعاريف و عبارت‌هاي اختصاري

در این دستورالعمل عبارات و اصطلاحات زير در معنای تعریف‌شده در این ماده به کار برده شده­اند:

1-     خدمات و محصولات نرم‌افزاری: کلیه محصولات، خدمات و فرآورده­های نتیجه شده از آن مربوط به فعالیت­های حوزه نرم‌افزار مشتمل بر امکان­سنجی، تحلیل، طراحی، ساخت، آزمون، نصب و راه‌اندازی، آموزش، پشتیبانی، مشاوره، تولید محتوا و داده، به‌روزرسانی و ارتقاء، تجمیع، انتقال و دگردیسی، کنارگذاری (بازنشسته سازی) و امثالهم از جمله نرم‌افزارهای درونه گذاری شده در طیف گسترده_­ای از محصولات صنعتی (از قبیل خودپردازها، اتومبیل، تجهیزات پزشکی و…)، نرم‌افزارهای تلفن همراه، بازی­های رایانه­ای، پویانمایی و امثالهم است.

2-     صادرکننده خدمات: به شخص حقوقی ایرانی که اقدام به صادرات خدمات و محصولات نرم‌افزاری موضوع بند 1 می­كند اطلاق می‌شود. شرکت­ها، دفاتر و شعب مستقر در خارج از کشور به‌شرط مالکیت حداقل یک‌سوم (3/1) از سهام آن‌ها متعلق به‌طرف ایرانی باشند به‌تناسب سهم طرف ایرانی و منوط به پذیرش کامل تعهدات صادرکننده توسط یک شرکت ایرانی (اعم از مالک یا همکار) مشمول این دستورالعمل می­گردند.

3-     نرم‌افزارهای درونه گذاری شده (Embedded): به نرم‌افزارهایی اطلاق می­گردد که در درون دستگاه­های سخت‌افزاری (از قبیل خودرو، خودپرداز بانک، لوازم‌خانگی و …) قرارگرفته و دارای ماهیت و شخصیت قابل‌تفکیک از سخت‌افزار میزبان نمی­باشند.

4-     خوشه و شبکه: دو گونه مشهور از تجمع بنگاه­های کسب‌وکار جهت کسب و یا ارتقاء هم‌افزایی در تولید و ارائه کالا/خدمت است.

5-     سازمان: به سازمان توسعه تجارت کشور اطلاق می­گردد.

6-     اتحادیه: به اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان نرم‌افزار ایران اطلاق می­گردد.

7-     دبیرخانه: به دبیرخانه توسعه صادرات خدمات مستقر در سازمان اطلاق می­گردد

8-     اتاق: به اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران اطلاق می­گردد.

9-     کارگروه: گروه متشکل از نمایندگان نهادهای دولتی و خصوصی ذی‌ربط به شرح زير است: سازمان توسعه تجارت- دفتر توسعه صادرات خدمات (رییس کارگروه)، نماینده سازمان برنامه‌وبودجه كشور، نماینده وزارت امور اقتصاد و دارایی (گمرک جمهوری اسلامی)، نماینده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نماینده اتاق بازرگانی ایران، نماینده اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان نرم‌افزار کشور.

احکام اجرایی

 

ماده 1-   با توجه به ماهیت فرابخشی بودن حوزه فناوری اطلاعات و لزوم مشارکت ملی، اهم وظایف و مسئولیت­های مورد انتظار از دستگاه­های اصلی مؤثر در اجرای صحیح و موفق این دستورالعمل به شرح زیر تعیین‌شده است:

1-1-        وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است:

الف- با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت نسبت به استانداردسازی و حمایت از توسعه و پشتیبانی توأمان خط و زبان فارسی، عربی و انگلیسی در نرم­افزارهای کاربردی و علمی تولیدشده داخلی که دارای ظرفیت صادراتی می­باشند اقدام كرده و شیوه‌نامه مصوب را ظرف مدت 6 ماه از ابلاغ دستورالعمل تنظیم و به دبیرخانه ارسال كند. مرجع تشخیص ظرفیت صادراتی کارگروه است.

ب- با همکاری اتاق و در راستای ارتقاء بلوغ و کیفیت محصولات و خدمات صادراتی شرکت­های ایرانی در حوزه نرم­افزار، ظرف مدت 6 ماه از ابلاغ دستورالعمل اقدام كند به‌گونه‌ای که تا طی دوره پنج‌ساله از تاریخ ابلاغ دستورالعمل حداقل 50 شرکت حوزه مذکور، دارای سطح سوم بلوغ CMMI و حداقل 10 شرکت دارای سطح چهارم (و بالاتر) بلوغ CMMI دارای گواهی احراز صلاحیت توسط ممیزین بین‌المللی در کشور وجود داشته باشند.

ج‌-       از سال دوم ابلاغ دستورالعمل با همکاری سازمان و اتحادیه صادرکنندگان نرم‌افزار کشور، نسبت به تعیین مزیت­های رقابتی و محورهای مورد حمایت صادرات در صنعت فناوری اطلاعات و به‌ویژه نرم‌افزار و نیز تدوین نظام تعیین صلاحیت شرکت­ها و مؤسسات مذکور در راستای محورهای فوق ویژه شرکت­های شاغل در حوزه صادرات فاوا و به‌ویژه نرم‌افزار و تخصصی كردن فعالیت شرکت­ها و مؤسسات فعال در حوزه صادرات فناوری اطلاعات و نرم‌افزار اقدام كند.

د‌-          تا پایان سال دوم ابلاغ دستورالعمل با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت صنعت، معدن و تجارت نسبت به سیاست­گذاری و برنامه­ریزی برای تعیین اولویت­های پژوهشی در صادرات صنعت فناوری اطلاعات و نرم­افزار و تدوین نظام تحقیق و توسعه در حوزه صادرات فناوری اطلاعات مطابق راهنمای فراسکاتی اقدام كند.

ه‌-          تا پایان سال دوم ابلاغ دستورالعمل در راستای تطبیق استانداردهای ملی با استانداردهای بین‌المللی در صنعت فناوری اطلاعات و نرم­افزار اقدام كرده و موارد نیازمند اصلاح را به سازمان ملی استاندارد جهت تصویب ارائه و پیگیری لازم تا حصول نتیجه را معمول دارد.

و‌-           تا پایان سال اول ابلاغ دستورالعمل با همکاری وزارت امور اقتصاد و دارایی نسبت به ايجاد سامانه پایش سهم فناوري اطلاعات در توليد ناخالص داخلي و به‌ویژه سهم صادرات آن در راستاي اجرای نظام پايش موضوع تبصره 3 ماده 46 قانون برنامه پنجم اقدام كرده و كليه دستگاه­های ذی‌ربط مكلف­اند در مقاطع 6 ماهه نسبت به درج اطلاعات و ارسال گزارش مربوطه حوزه خود در سامانه مذكور اقدام كنند.

 

1-2-        وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است:

الف – با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به ايجاد، راه‌اندازي و تجهيز خوشه­های صنعتی و نیز شبکه­های صنعتی در حوزه صادرات فناوری اطلاعات و نرم‌افزار اقدام كند. به‌گونه‌ای که در پایان سال دوم ابلاغ دستورالعمل حداقل 1 خوشه صنعتی و 2 شبکه صنعتی در این حوزه فعال‌شده و رشد سالیانه %50 داشته باشد. این ساختارها می­باید در زمینه­های مستعد صادرات فناوری اطلاعات از قبیل برون‌سپاری دورکران (Offshore)، نرم‌افزارهای درونه گزاری شده (Embedded) و امثالهم سازمان‌دهی شوند.

ب‌-     تا پایان سال دوم ابلاغ دستورالعمل نسبت به ایجاد شبکه فروشگاه­های مجازی برخط برای سفارش و خرید محصولات نرم­افزاری ایران در کشورهای هدف صادرات و نیز ایجاد مرکز (مراکز) تماس (Call Center) استاندارد و کارآمد جهت پاسخگویی به خریداران صادراتی محصولات نرم­افزاری با سود و كارمزد­گیری از امکانات ونیز تجربیات بین‌المللی اقدام كند.

ح‌-       تا پایان سال دوم ابلاغ دستورالعمل نسبت به طراحی و ایجاد نظام صدور گواهی و احراز هویت الکترونیکی مطمئن و مورد قبول مشتریان خارجی در صنعت فناوری اطلاعات و نرم‌افزار اقدام و در این خصوص حمایت از راه‌اندازی نخستین مرکز ملی (و بین­المللی) آزمون نرم‌افزار و ارائه گواهی صحت نرم‌افزار منطبق بر استانداردهای بین‌المللی (از قبیل ISTQB) با همکاری، وزارت علوم تحقیقات و فناوری و سایر دستگاه­ها و مؤسسات تحقیقاتی داخلی و بین­المللی معمول كند. مرجع صدور گواهی، سازمان است.

خ‌-      تا پایان سال دوم ابلاغ دستورالعمل برنامه و با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان گمرک کشور نسبت به استقرار نظام کدگذاری جامع محصولات و خدمات فناوری اطلاعات و نرم‌افزار مورداستفاده در گمرکات کشور اقدام كرده و گزارش مربوطه را به دبیرخانه ارسال كند.

1-2-1-    سازمان مکلف است:

د‌-        مطالعات لازم را در خصوص طراحی نظام مبتنی بر پنجره واحد صادرات فناوری اطلاعات (Single Window) موردنیاز کشور انجام داده و سازوکارهای لازم برای استقرار آن طراحی‌شده و ازآن‌پس به‌عنوان دستگاه هماهنگ‌کننده بین دستگاه­های متولی تا زمان استقرار کامل راه‌حل‌ها، ایفای نقش و مسئولیت كند.

ذ‌-        تا پایان سال دوم ابلاغ دستورالعمل و با همکاری وزارت امور خارجه ایجاد پایگاه داده اطلاعات مهارتی و شغلی متخصصین ایرانی در حوزه فناوری اطلاعات و نرم­افزار اقدام كرده و امکان دسترسی مدیریت‌شده به آن را برای شرکت­های شاغل در حوزه صادرات فناوری اطلاعات و نرم‌افزار فراهم سازد.

ر‌-         تا پایان سال دوم ابلاغ دستورالعمل نسبت به تدوین و اجرای برنامه ایجاد مراکز و پایانه توسعه صادرات فناوری اطلاعات و نرم‌افزار کشور با مشارکت طرف­های بین‌المللی با رویکرد حمایتی اقدام كند.

ه‌-         تا پایان سال دوم ابلاغ دستورالعمل با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و نیز وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به ایجاد و گسترش مؤسسات تحقیق و فناوری، واحدهای مشاوره فنی، طراحی و مهندسی ساخت، حقوقی، بازاریابی و فروش و نوآوری در صادرات نرم‌افزار با رویکرد حمایتی اقدام كند.

ز‌-          با همکاری اتاق و اتحادیه صادرکنندگان نرم‌افزار، نسبت به طراح، ايجاد و به‌روزرسانی منظم پایگاه­هاي اطلاعاتي صادركنندگان فناوری اطلاعات و نرم‌افزار ايران اقدام كند.

س‌-     با همکاری اتاق، وزارت امور اقتصاد و دارایی، وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات نسبت به همکاری مستقیم یا غیرمستقیم با شرکت­های چندملیتی فعال در بازار نرم‌افزار و مشارکت با این نوع شرکت­ها و تلاش در جهت ورود به بازارهای بالقوه بزرگ بین‌المللی به‌ویژه کشورهای اسلامی و یا فارس­زبان برای صادرات نرم‌افزار با توجه به مشترکات فرهنگی و دینی با این بازارها اقدام كند

ش‌-         با همکاری نسبت به حمايت از ثبت‌نام و نشان­هاي ايراني در بازارهاي هدف، سازمان جهاني مالكيت معنوي (WIPO) اقدام كرده و دستورالعمل مربوطه را ظرف 4 ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل اعلام كند.

ص‌-         با همکاری وزارت امور اقتصاد و دارایی و وزارت امور خارجه نسبت طراحی و راه‌اندازی نظام پایش صادرات خدمات و محصولات نرم‌افزاری کشور اقدام كرده و گزارش‌های ادواری مستمر را به مراجع تصمیم گیر ذیصلاح اعلام دارد.

ض‌-         با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به تعیین سود بازرگانی (حقوق ورودی) کالاها به‌خصوص نهاده­های وارداتی مورد مصرف در تولیدات صادراتی در صنعت نرم­افزار اقدام كند.

 

1-3-       وزارت امور خارجه مکلف است:

 الف – کلیه سفارتخانه­ها و دفاتر نمایندگی دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در جهان را موظف به ارائه همکاری­های لازم با صادرکنندگان محصولات و خدمات فناوری اطلاعات و نرم‌افزار كرده و بخشنامه مربوطه را ظرف 4 ماه از تاریخ ابلاغ آئین‌نامه به دبیرخانه ارسال كند.

 

1-4-      وزارت امور اقتصاد و دارایی مکلف است:

الف- از طریق وضع بیمه­های خاص در راستای تأمین خسارت مشتریان خارجی ناشی از استفاده محصولات و خدمات صادراتی نرم‌افزاری کشور حداکثر 6 ماه از تاریخ ابلاغ دستورالعمل اقدام كرده و بخشنامه مربوطه را به دبیرخانه ارسال كند.

ب‌-      تا پایان سال ابلاغ دستورالعمل نسبت به سرشکن­سازی شاخص­های ملی به شاخص­های بخشی و تعیین سهم صنعت نرم­افزار و صادرات آن در نیل به اهداف شاخص در چارچوب برنامه راهبردی کسب‌وکار در صنعت نرم­افزار به‌ویژه با رویکرد صادرات محور اقدام كرده و گزارش مربوطه را به دبیرخانه ارسال كند.

ت‌-      تا پایان سال اول ابلاغ دستورالعمل مربوطه نسبت به وضع دستورالعمل تسهیلات مالی حمایتی منطبق بر قانون جهت حمایت از تولیدات فناوری اطلاعات و نرم‌افزار در مقوله صادرات اقدام كرده و گزارش مربوطه را به دبیرخانه ارسال كند.

ه‌-         تا پایان سال دوم ابلاغ دستورالعمل نسبت به وضع مقررات مربوط به شناسایی محصولات نرم‌افزاری به‌عنوان دارائی­های قانونی و قابل سپرده­گذاری بنگاه­های کسب‌وکار در بانک­ها و مؤسسات مالی و اعتباری جهت مقاصد صادراتی اقدام كرده و گزارش مربوطه را به دبیرخانه ارسال كند.

ز‌-         نسبت به الزام بانک­ها به‌خصوص بانک توسعه صادرات و صندوق ضمانت صادرات به ارائه سازوکارهای حمایتی برای صدور انواع ضمانت­نامه موردنیاز شرکت­های صادر­کننده نرم­افزار از قبیل ضمانت شرکت در مناقصات بین­المللی، ضمانت‌نامه حسن انجام کار و ضمانت­نامه دریافت پیش‌پرداخت اقدام كند.

ح – با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت خارجه نسبت به حضور بنگاه­های شاغل در فناوری اطلاعات کشور در کشور (هایی) که از کمک­های توسعه­ای و یا خطوط اعتباری جمهوری اسلامی ایران سود و كارمزد‌مند می­گردند. برنامه‌ریزی مقتضی انجام و گزارش مربوطه به دبیرخانه ارسال كند.

ط‌-       تا پایان سال اول ابلاغ دستورالعمل نسبت به ایجاد پایگاه اطلاعات تحقیقات بازار جهت اطلاع‌رسانی در خصوص راهكارهاي اجرايي نيازسنجي بازار داخل (و خارج) كشور و بررسي و اطلاع‌رسانی در خصوص تقاضاي انواع محصولات و خدمات نرم‏افزاري در بازارهاي هدف و تعيين محصولات داراي اولويت توليدي بالاتر اقدام و این پایگاه را به‌طور مستمر و حداکثر در بازه­های شش‌ماهه بروز رسانی كند.

 

 

 

1-5-      اتحادیه موظف است:

الف – در مقاطع سه‌ماهه نسبت به فراخوان عمومی و دریافت و بررسی اولیه مدارک صادرکنندگان نرم‌افزار اقدام كرده و فهرست صادرکنندگانی که موفق به اخذ تائید اولیه شده را به همراه فهرست متقاضیان مردود شده همراه با گزارش‌های توجیهی مکتوب و اسناد ضمیمه به دبیرخانه جهت طرح و تصمیم­گیری نهایی توسط کارگروه موضوع ماده 4 ارسال كند.

ماده 2-   منابع مالی

منابع مالی موردنیاز علاوه بر بند 9-1 این دستورالعمل از محل منابع مصرحه در “بسته حمایت از صادرات غیرنفتی سازمان ” تأمین می‌گردد.

ماده 3-   مشوق­های صادراتی

سازمان با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت امور خارجه، اتاق و اتحادیه برنامه حمایت از صادرات نرم‌افزار را در حوزه بازاریابی (به‌ویژه بازاریابی دیجیتالي)، تدوین و استقرار استانداردهای فنی متعارف بین‌المللی، برپایی همایش­های داخلی و برون‌مرزی ارائه توانمندی­های و نیز فرصت­های صادراتی نرم‌افزار را تدوین می­كند. سازمان مجاز است بخشی از هزینه­های بازاریابی و صادرات خدمات و محصولات نرم‌افزار را به‌صورت جوایز صادراتی و یا تسهیلات حمایتی ارزان‌قیمت مطابق جدول 1 از محل منابع مالی ماده 2 پرداخت كند.

جدول 1- مشوق­های حمایت از صادرات محصولات و خدمات نرم‌افزار

 

ماده 4-   احراز و قطعیت صادرات

کارگروه مسئول احراز و قطعیت صادرات محصولات و خدمات نرم‌افزار و همچنین تائید رعایت الزامات برخورداری از مشوق­های حمایتی مندرج در جدول 1 بوده و کلیه مصوبات آن به ازای اخذ نصف بعلاوه 1 آرای موافق ملاک است. تصمیم­گیری در تعیین نوع، میزان و نحوه پرداخت مشوق­ها و حمایت­های مالی در شمول اختیارات کارگروه فنی است.

تبصره 1-        رییس كارگروه مجاز است در صورت درخواست کارگروه و برای بررسی موارد خاص در هر جلسه از نمایندگانی از سایر دستگاه­ها و نیز اعضای هیئت‌علمی دانشگاه­ها و یا سایر خبرگان در هریک از جلسات برحسب نیاز دعوت به عمل آورد.

تبصره 2-       کلیه اسناد پشتیبان این دستورالعمل از جمله شیوه‌نامه­ها، كاربرگ­ها، جداول، لیست موارد مورد تائید سازمان و غیره ظرف یک ماه از تاریخ تصویب و ابلاغ این دستورالعمل در تارگاه اینترنتی سازمان در دسترس عموم قرار خواهد گرفت. این اسناد برای قراردادهای صادراتی شامل قرارداد امضاءشده طرفین، اسناد مالی مثبته دال بر انتقال وجه، تائیدیه دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی در کشور هدف (در صورت وجود)، گواهی حسن انجام کار برای قراردادهای کمتر از یک سال و یا گواهی پیشرفت کار برای قراردادهای بیش از یک سال است. این اسناد برای فروش­های اینترنتی و همچنین فروش­های نرم‌افزارهای تلفن همراه (AppStore) و نیز بازی­های رایانه­ای شامل ارائه فاکتور فروش و اسناد مالی دال بر انتقال وجه است.

تبصره 3-      صادرکنندگان تائید شده توسط كارگروه مشمول کلیه حمایت­های مصرحه در آئین‌نامه حمایتی توسعه صادرات غیرنفتی کشور می­باشند.